NOTESThe Rise of Nationalism in Europe๐ŸŒ เคฏुเคฐोเคช เคฎे เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆ เค•ा เค‰เคฆเคฏ HISTORY chapter 1 CBSE Class 10th NOTES in Hindi medium PDF เคจोเคŸเคธ เคนिंเคฆी เคฎे

NOTESThe Rise of Nationalism in Europe เคฏुเคฐोเคช เคฎे เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆ เค•ा เค‰เคฆเคฏ HISTORY chapter 1 CBSE Class 10th NOTES in Hindi medium เคจोเคŸเคธ เคนिंเคฆी เคฎे PDF
                 
                  ๐Ÿ‘ฉ‍๐Ÿซ๐ŸŒ๐ŸŒ๐Ÿ“–✍️✍️✍️✍️.   

       
     เคฏूเคฐोเคช เคฎें เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆ เค•ा เค‰เคฆเคฏ

 1. 1848 เคฎें, เคเค• เคซ्เคฐांเคธीเคธी เค•เคฒाเค•ाเคฐ, เคซ्เคฐेเคกเคฐिเค• เคธोเคฐिเคฏू เคจे 'เคฒोเค•เคคांเคค्เคฐिเค• เค”เคฐ เคธाเคฎाเคœिเค• เค—เคฃเคฐाเคœ्เคฏ, เคœैเคธा เค•ि เคตเคน เค‰เคจ्เคนें เค•เคนเคคे เคฅे, เคธे เคฌเคจी เคฆुเคจिเคฏा เค•े เค…เคชเคจे เคธเคชเคจे เค•ो เคฆเคฐ्เคถाเคคे เคนुเค เคšाเคฐ เคช्เคฐिंเคŸों เค•ी เคเค• เคถ्เคฐृंเค–เคฒा เคคैเคฏाเคฐ เค•ी।

 2. เคซ्เคฐांเคธीเคธी เค•्เคฐांเคคि เค•े เคธเคฎเคฏ เค•े เค•เคฒाเค•ाเคฐों เคจे เคฒिเคฌเคฐ्เคŸी เค•ो เคเค• เคฎเคนिเคฒा เค›เคตि เค•े เคฐूเคช เคฎें เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•िเคฏा।

 3. เคธोเคฐिเคฏू เค•ी เคฏूเคŸोเคชिเคฏเคจ เคฆृเคท्เคŸि เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ, เคฆुเคจिเคฏा เค•े เคฒोเค—ों เค•ो เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคฐाเคท्เคŸ्เคฐों เค•े เคฐूเคช เคฎें เคตเคฐ्เค—ीเค•ृเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै, เคœिเคจ्เคนें เค‰เคจเค•े เคंเคกे เค”เคฐ เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคชोเคถाเค• เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคชเคนเคšाเคจा เคœाเคคा เคนै।

 4. เคฏเคน เค…เคง्เคฏाเคฏ เคธोเคฐिเคฏु เคฆ्เคตाเคฐा เคฆेเค–े เค—เค เค•เคˆ เคฎुเคฆ्เคฆों เคธे เคจिเคชเคŸेเค—ा।

 5. เค‰เคจ्เคจीเคธเคตीं เคธเคฆी เค•े เคฆौเคฐाเคจ, เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆ เคเค• เคเคธी เคถเค•्เคคि เค•े เคฐूเคช เคฎें เค‰เคญเคฐा เคœिเคธเคจे เคฏूเคฐोเคช เค•े เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เค”เคฐ เคฎाเคจเคธिเค• เคœเค—เคค เคฎें เคต्เคฏाเคชเค• เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคฒाเคฏे।

 6. เค‡เคจ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจों เค•ा เค…ंเคคिเคฎ เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคฏूเคฐोเคช เค•े เคฌเคนुเคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคฐाเคœเคตंเคถीเคฏ เคธाเคฎ्เคฐाเคœ्เคฏों เค•े เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ-เคฐाเคœ्เคฏ เค•ा เค‰เคฆเคฏ เคฅा। 7. เคเค• เค†เคงुเคจिเค• เคฐाเคœ्เคฏ, เคœिเคธเคฎें เคเค• เค•ेंเคฆ्เคฐीเค•ृเคค เคถเค•्เคคि เคธ्เคชเคท्เคŸ เคฐूเคช เคธे เคชเคฐिเคญाเคทिเคค เค•्เคทेเคค्เคฐ เคชเคฐ เคธंเคช्เคฐเคญु เคจिเคฏंเคค्เคฐเคฃ เคฐเค–เคคी เคฅी, เคฏूเคฐोเคช เคฎें เคฒंเคฌे เคธเคฎเคฏ เคธे เคตिเค•เคธिเคค เคนो เคฐเคนा เคฅा।

 8. เคฒेเค•िเคจ เคเค• เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ-เคฐाเคœ्เคฏ เคตเคน เคนोเคคा เคนै เคœिเคธเคฎें เค‰เคธเค•े เค…เคงिเค•ांเคถ เคจाเค—เคฐिเค•, เค”เคฐ เคจ เค•ेเคตเคฒ เค‰เคธเค•े เคถाเคธเค•, เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคชเคนเคšाเคจ เค”เคฐ เคธाเคा เค‡เคคिเคนाเคธ เคฏा เคตंเคถ เค•ी เคญाเคตเคจा เคตिเค•เคธिเคค เค•เคฐเคคे เคนैं।

 9. เคฏเคน เค…เคง्เคฏाเคฏ เค‰เคจ เคตिเคตिเคง เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏाเค“ं เคชเคฐ เค—ौเคฐ เค•เคฐेเค—ा เคœिเคจเค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เค‰เคจ्เคจीเคธเคตीं เคธเคฆी เค•े เคฏूเคฐोเคช เคฎें เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ-เคฐाเคœ्เคฏ เค”เคฐ เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆ เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เคฎें เค†เค।










 เคซ्เคฐांเคธीเคธी เค•्เคฐांเคคि เค”เคฐ เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค•ा เคตिเคšाเคฐ๐ŸŒ๐ŸŒ๐ŸŒ๐ŸŒ๐ŸŒ๐ŸŒ


 1. เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆ เค•ी เคชเคนเคฒी เคธ्เคชเคท्เคŸ เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि 1789 เคฎें เคซ्เคฐांเคธीเคธी เค•्เคฐांเคคि เค•े เคธाเคฅ เคนुเคˆ।

 2. เคซ्เคฐांเคธीเคธी เค•्เคฐांเคคि เค•े เคชเคฐिเคฃाเคฎเคธ्เคตเคฐूเคช เค†เค เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เค”เคฐ เคธंเคตैเคงाเคจिเค• เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจों เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคฐाเคœเคถाเคนी เคธे เคธंเคช्เคฐเคญुเคคा เคซ्เคฐांเคธीเคธी เคจाเค—เคฐिเค•ों เค•े เคเค• เคจिเค•ाเคฏ เค•ो เคนเคธ्เคคांเคคเคฐिเคค เคนो เค—เคˆ।

 3. เคฒा เคชेเคŸ्เคฐी (เคชिเคคृเคญूเคฎि) เค”เคฐ เคฒे เคธिเคŸोเคฏेเคจ (เคจाเค—เคฐिเค•) เค•े เคตिเคšाเคฐों เคจे เคเค• เคธंเคตिเคงाเคจ เค•े เคคเคนเคค เคธเคฎाเคจ เค…เคงिเค•ाเคฐों เค•ा เค†เคจंเคฆ เคฒेเคจे เคตाเคฒे เคเค•เคœुเคŸ เคธเคฎुเคฆाเคฏ เค•ी เคงाเคฐเคฃा เคชเคฐ เคœोเคฐ เคฆिเคฏा।

 4. เคเคธ्เคŸेเคŸ เคœเคจเคฐเคฒ เค•ो เคธเค•्เคฐिเคฏ เคจाเค—เคฐिเค•ों เค•े เคจिเค•ाเคฏ เคฆ्เคตाเคฐा เคšुเคจा เค—เคฏा เค”เคฐ เค‡เคธเค•ा เคจाเคฎ เคฌเคฆเคฒเค•เคฐ เคจेเคถเคจเคฒ เค…เคธेंเคฌเคฒी เค•เคฐ เคฆिเคฏा เค—เคฏा।

 5. เค†ंเคคเคฐिเค• เคธीเคฎा เคถुเคฒ्เค• เค”เคฐ เคฌเค•ाเคฏा เคธเคฎाเคช्เคค เค•เคฐ เคฆिเค เค—เค เค”เคฐ เคตเคœเคจ เค”เคฐ เคฎाเคช เค•ी เคเค• เคธเคฎाเคจ เคช्เคฐเคฃाเคฒी เค…เคชเคจाเคˆ เค—เคˆ।

 6. เค•्เคฐांเคคिเค•ाเคฐिเคฏों เคจे เค†เค—े เค˜ोเคทเคฃा เค•ी เค•ि เคฏूเคฐोเคช เค•े เคฒोเค—ों เค•ो เคจिเคฐंเค•ुเคถเคคा เคธे เคฎुเค•्เคค เค•เคฐाเคจा เคซ्เคฐांเคธीเคธी เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค•ा เคฎिเคถเคจ เค”เคฐ เคจिเคฏเคคि เคฅी।

 7. เคถिเค•्เคทिเคค เคฎเคง्เคฏเคฎ เคตเคฐ्เค— เค•े เค›ाเคค्เคฐों เค”เคฐ เค…เคจ्เคฏ เคธเคฆเคธ्เคฏों เคจे เคœैเค•ोเคฌिเคจ เค•्เคฒเคฌ เค•ी เคธ्เคฅाเคชเคจा เคถुเคฐू เค•ी। 8. เค‰เคจเค•ी เค—เคคिเคตिเคงिเคฏों เค”เคฐ เค…เคญिเคฏाเคจों เคจे เคซ्เคฐांเคธीเคธी เคธेเคจाเค“ं เค•े เคฒिเค เคฐाเคธ्เคคा เคคैเคฏाเคฐ เค•िเคฏा เคœो 1790 เค•े เคฆเคถเค• เคฎें เคนॉเคฒैंเคก, เคฌेเคฒ्เคœिเคฏเคฎ, เคธ्เคตिเคŸ्เคœเคฐเคฒैंเคก เค”เคฐ เค‡เคŸเคฒी เค•े เค…เคงिเค•ांเคถ เคนिเคธ्เคธों เคฎें เคšเคฒे เค—เค।

 9. เคซ्เคฐांเคธीเคธी เคธेเคจाเคँ เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆ เค•े เคตिเคšाเคฐ เค•ो เคตिเคฆेเคถों เคคเค• เคฒे เคœाเคจे เคฒเค—ीं।

 10. เคฐाเคœเคถाเคนी เคฎें เคตाเคชเคธी เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคจेเคชोเคฒिเคฏเคจ เคจे เคจिเคธ्เคธंเคฆेเคน เคซ्เคฐांเคธ เคฎें เคฒोเค•เคคंเคค्เคฐ เค•ो เคจเคท्เคŸ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคฅा, เคฒेเค•िเคจ เคช्เคฐเคถाเคธเคจिเค• เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค‰เคธเคจे เคชूเคฐी เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•ो เค…เคงिเค• เคคเคฐ्เค•เคธंเค—เคค เค”เคฐ เค•ुเคถเคฒ เคฌเคจाเคจे เค•े เคฒिเค เค•्เคฐांเคคिเค•ाเคฐी เคธिเคฆ्เคงांเคคों เค•ो เคถाเคฎिเคฒ เค•िเคฏा เคฅा।

 11. 1804 เค•े เคจाเค—เคฐिเค• เคธंเคนिเคคा - เคœिเคธे เค†เคฎเคคौเคฐ เคชเคฐ เคจेเคชोเคฒिเคฏเคจ เคธंเคนिเคคा เค•े เคฐूเคช เคฎें เคœाเคจा เคœाเคคा เคนै - เคจे เคœเคจ्เคฎ เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เคธเคญी เคตिเคถेเคทाเคงिเค•ाเคฐों เค•ो เคธเคฎाเคช्เคค เค•เคฐ เคฆिเคฏा, เค•ाเคจूเคจ เค•े เคธเคฎเค•्เคท เคธเคฎाเคจเคคा เคธ्เคฅाเคชिเคค เค•ी เค”เคฐ เคธंเคชเคค्เคคि เค•ा เค…เคงिเค•ाเคฐ เคธुเคฐเค•्เคทिเคค เค•िเคฏा।

 12. เคจेเคชोเคฒिเคฏเคจ เคจे เคช्เคฐเคถाเคธเคจिเค• เคตिเคญाเคœเคจों เค•ो เคธเคฐเคฒ เคฌเคจाเคฏा, เคธाเคฎंเคคी เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•ो เคธเคฎाเคช्เคค เค•िเคฏा เค”เคฐ เค•िเคธाเคจों เค•ो เคญूเคฆाเคธ เคช्เคฐเคฅा เค”เคฐ เคœाเค—ीเคฐเคฆाเคฐी เค•เคฐों เคธे เคฎुเค•्เคค เค•िเคฏा।

 13. เคชเคฐिเคตเคนเคจ เคเคตं เคธंเคšाเคฐ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคฎें เคธुเคงाเคฐ เค•िเคฏा เค—เคฏा।

 14. เคต्เคฏเคตเคธाเคฏिเคฏों เค”เคฐ เคฎाเคฒ เค•े เค›ोเคŸे เคชैเคฎाเคจे เค•े เค‰เคค्เคชाเคฆเค•ों เคจे, เคตिเคถेเคท เคฐूเคช เคธे, เคฏเคน เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐเคจा เคถुเคฐू เค•เคฐ เคฆिเคฏा เค•ि เคธเคฎाเคจ เค•ाเคจूเคจ, เคฎाเคจเค•ीเค•ृเคค เคตเคœเคจ เค”เคฐ เคฎाเคช, เค”เคฐ เคเค• เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคฎुเคฆ्เคฐा เคเค• เค•्เคทेเคค्เคฐ เคธे เคฆूเคธเคฐे เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคฎाเคฒ เค”เคฐ เคชूंเคœी เค•ी เค†เคตाเคœाเคนी เค”เคฐ เคตिเคจिเคฎเคฏ เค•ी เคธुเคตिเคงा เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐेเค—ी।

 15. เคนॉเคฒैंเคก เค”เคฐ เคธ्เคตिเคŸ्เคœเคฐเคฒैंเคก, เคฌ्เคฐुเคธेเคฒ्เคธ, เคฎेเคจ्เคœ़, เคฎिเคฒाเคจ, เคตाเคฐเคธॉ เคœैเคธे เค•เคˆ เคธ्เคฅाเคจों เคชเคฐ, เคซ्เคฐांเคธीเคธी เคธेเคจाเค“ं เค•ा เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•े เค…เค—्เคฐเคฆूเคค เค•े เคฐूเคช เคฎें เคธ्เคตाเค—เคค เค•िเคฏा เค—เคฏा।

 16. เคฏเคน เคธ्เคชเคท्เคŸ เคนो เค—เคฏा เค•ि เคจเคˆ เคช्เคฐเคถाเคธเคจिเค• เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅाเคँ เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคจเคนीं เคšเคฒीं।

 17. เคฌเคข़ा เคนुเค† เค•เคฐाเคงाเคจ, เคธेंเคธเคฐเคถिเคช, เคถेเคท เคฏूเคฐोเคช เค•ो เคœीเคคเคจे เค•े เคฒिเค เค†เคตเคถ्เคฏเค• เคซ्เคฐांเคธीเคธी เคธेเคจाเค“ं เคฎें เคœเคฌเคฐเคจ เคญเคฐ्เคคी, เคฏे เคธเคญी เคช्เคฐเคถाเคธเคจिเค• เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจों เค•े เคฒाเคญों เคธे เค•เคนीं เค…เคงिเค• เคช्เคฐเคคीเคค เคนोเคคे เคฅे।       
เคฏूเคฐोเคช เคฎें เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆ เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ

 1. เคœเคฐ्เคฎเคจी, เค‡เคŸเคฒी เค”เคฐ เคธ्เคตिเคŸ्เคœเคฐเคฒैंเคก เค•ो เคฐाเคœ्เคฏों, เคกเคšिเคฏों เค”เคฐ เค•ैंเคŸเคจों เคฎें เคตिเคญाเคœिเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคฅा เคœिเคจเค•े เคถाเคธเค•ों เค•े เคชाเคธ เค…เคชเคจे เคธ्เคตाเคฏเคค्เคค เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฅे।

 2. เคตे เค–ुเคฆ เค•ो เคธाเคฎूเคนिเค• เคชเคนเคšाเคจ เคฏा เคธाเคा เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคธाเคा เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เค•े เคฐूเคช เคฎें เคจเคนीं เคฆेเค–เคคे เคฅे।

 3. เคนैเคฌ्เคธเคฌเคฐ्เค— เคธाเคฎ्เคฐाเคœ्เคฏ เคจे เค‘เคธ्เคŸ्เคฐिเคฏा เคนंเค—เคฐी เคชเคฐ เคถाเคธเคจ เค•िเคฏा।

 4. เคนंเค—เคฐी เคฎें เค†เคงी เค†เคฌाเคฆी เคฎเค—्เคฏाเคฐ เคญाเคทा เคฌोเคฒเคคी เคฅी เคœเคฌเค•ि เคฌाเค•ी เค†เคงी เค†เคฌाเคฆी เค เคฌोเคฒเคคी เคฅी

 เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคฌोเคฒिเคฏाँ.๐ŸŒ๐ŸŒ๐ŸŒ๐ŸŒ๐ŸŒ๐ŸŒ

 5. เค‡เคจ เคคीเคจ เคช्เคฐเคฎुเค– เคธเคฎूเคนों เค•े เค…เคฒाเคตा, เคธाเคฎ्เคฐाเคœ्เคฏ เค•ी เคธीเคฎाเค“ं เค•े เคญीเคคเคฐ เคญी เคฐเคนเคคे เคฅे। 6. เค‡เคจ เคตिเคตिเคง เคธเคฎूเคนों เค•ो เคเค• เคธाเคฅ เคฌांเคงเคจे เคตाเคฒा เคเค•เคฎाเคค्เคฐ เคฌंเคงเคจ เคธเคฎ्เคฐाเคŸ เค•े เคช्เคฐเคคि เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคจिเคท्เค ा เคฅी। เค…เคญिเคœाเคค เคตเคฐ्เค— เค”เคฐ เคจเคฏा เคฎเคง्เคฏเคฎ เคตเคฐ्เค—

 1. เคธाเคฎाเคœिเค• เค”เคฐ เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคฐूเคช เคธे, เคฎเคนाเคฆ्เคตीเคช เคชเคฐ เคœเคฎींเคฆाเคฐ เค…เคญिเคœाเคค เคตเคฐ्เค— เคช्เคฐเคฎुเค– เคตเคฐ्เค— เคฅा।

 2. เค‡เคธ เคตเคฐ्เค— เค•े เคธเคฆเคธ्เคฏ เค•्เคทेเคค्เคฐीเคฏ เคตिเคญाเคœเคจों เคธे เคชเคฐे เคเค• เคธเคฎाเคจ เคœीเคตเคจ เคถैเคฒी เคตाเคฒे เคฅे।

 3. เค‰เคจเค•े เคชเคฐिเคตाเคฐ เค…เค•्เคธเคฐ เคตिเคตाเคน เคธंเคฌंเคงों เคธे เคœुเคก़े เคนोเคคे เคฅे।

 4. เคนाเคฒाँเค•ि, เคฏเคน เคถเค•्เคคिเคถाเคฒी เค…เคญिเคœाเคค เคตเคฐ्เค— เคธंเค–्เคฏाเคค्เคฎเค• เคฐूเคช เคธे เคเค• เค›ोเคŸा เคธเคฎूเคน เคฅा। เคถเคนเคฐों เค•ा เคตिเค•ाเคธ เค”เคฐ เคตाเคฃिเคœ्เคฏिเค• เคตเคฐ्เค—ों เค•ा เค‰เคฆเคฏ เคนुเค† เคœिเคจเค•ा เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เคฌाเคœ़ाเคฐ เค•े เคฒिเค เค‰เคค्เคชाเคฆเคจ เคชเคฐ เค†เคงाเคฐिเคค เคฅा।

 5. เค‡ंเค—्เคฒैंเคก เคฎें เค”เคฆ्เคฏोเค—ीเค•เคฐเคฃ เค…เค ाเคฐเคนเคตीं เคธเคฆी เค•े เค‰เคค्เคคเคฐाเคฐ्เคง เคฎें เคถुเคฐू เคนुเค†, เคฒेเค•िเคจ เคซ्เคฐांเคธ เค”เคฐ เคœเคฐ्เคฎเคจ เคฐाเคœ्เคฏों เค•े เค•ुเค› เคนिเคธ्เคธों เคฎें เคฏเคน เค‰เคจ्เคจीเคธเคตीं เคธเคฆी เค•े เคฆौเคฐाเคจ เคนी เคถुเคฐू เคนुเค†।

 6. เค‡เคธเค•े เคชเคฐिเคฃाเคฎเคธ्เคตเคฐूเคช, เคจเค เคธाเคฎाเคœिเค• เคธเคฎूเคน เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เคฎें เค†เค: เคเค• เค•ाเคฎเค•ाเคœी เคตเคฐ्เค— เค•ी เค†เคฌाเคฆी, เค”เคฐ เค‰เคฆ्เคฏोเค—เคชเคคिเคฏों, เคต्เคฏाเคชाเคฐिเคฏों, เคชेเคถेเคตเคฐों เคธे เคฌเคจा เคฎเคง्เคฏเคฎ เคตเคฐ्เค—।

 7. เคฏเคน เคถिเค•्เคทिเคค, เค‰เคฆाเคฐ เคฎเคง्เคฏ เคฆाเคธों เค•े เคฌीเคš เคฅा เค•ि เค•ुเคฒीเคจ เคตिเคถेเคทाเคงिเค•ाเคฐों เค•े เค‰เคจ्เคฎूเคฒเคจ เค•े เคฌाเคฆ เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคเค•เคคा เค•े เคตिเคšाเคฐों เค•ो เคฒोเค•เคช्เคฐिเคฏเคคा เคฎिเคฒी।







เค‰เคฆाเคฐ เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆ เค•िเคธเค•े เคฒिเค เค–เคก़ा เคฅा?๐ŸŒ๐ŸŒ๐ŸŒ๐ŸŒ๐ŸŒ


 1. เค‰เคจ्เคจीเคธเคตीं เคธเคฆी เค•ी เคถुเคฐुเค†เคค เคฎें เคฏूเคฐोเคช เค‰เคฆाเคฐเคตाเคฆ เค•ी เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा เคธे เคจिเค•เคŸเคคा เคธे เคœुเคก़ा เคนुเค† เคฅा।

 2. 'เค‰เคฆाเคฐเคตाเคฆ' เคถเคฌ्เคฆ เค•ी เค‰เคค्เคชเคค्เคคि เคฒैเคŸिเคจ เคฎूเคฒ เคฒिเคฌเคฐ เคธे เคนुเคˆ เคนै, เคœिเคธเค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนै เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐ।

 3. เค‰เคฆाเคฐเคตाเคฆ เคต्เคฏเค•्เคคि เค•ी เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค”เคฐ เค•ाเคจूเคจ เค•े เคธเคฎเค•्เคท เคธเคญी เค•ी เคธเคฎाเคจเคคा เค•े เคฒिเค เค–เคก़ा เคฅा।

 4. เค‡เคธเคจे เคธเคนเคฎเคคि เคธे เคธเคฐเค•ाเคฐ เค•ी เค…เคตเคงाเคฐเคฃा เคชเคฐ เคฌเคฒ เคฆिเคฏा।

 5. เคธंเคธเคฆ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคเค• เคธंเคตिเคงाเคจ เค”เคฐ เคช्เคฐเคคिเคจिเคงि เคธเคฐเค•ाเคฐ।

 6. เคตोเคŸ เคฆेเคจे เค”เคฐ เคจिเคฐ्เคตाเคšिเคค เคนोเคจे เค•ा เค…เคงिเค•ाเคฐ เคตिเคถेเคท เคฐूเคช เคธे เคธंเคชเคค्เคคि เค•े เคฎाเคฒिเค• เคชुเคฐुเคทों เค•े เคฒिเค เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เค•िเคฏा เค—เคฏा เคฅा।

 7. เคฌिเคจा เคธंเคชเคค्เคคि เคตाเคฒे เคชुเคฐुเคทों เค”เคฐ เคธเคญी เคฎเคนिเคฒाเค“ं เค•ो เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เค…เคงिเค•ाเคฐों เคธे เคฌाเคนเคฐ เคฐเค–ा เค—เคฏा เคฅा।

 8. เคฎเคนिเคฒाเค“ं เค”เคฐ เค—ैเคฐ-เคธंเคชเคค्เคคि เคตाเคฒे เคชुเคฐुเคทों เค”เคฐ เคฎเคนिเคฒाเค“ं เคจे เคธเคฎाเคจ เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เค…เคงिเค•ाเคฐों เค•ी เคฎांเค— เค•เคฐเคคे เคนुเค เคตिเคชเค•्เคทी เค†ंเคฆोเคฒเคจों เค•ा เค†เคฏोเคœเคจ เค•िเคฏा।

 9. เคฎाเคฒ เค”เคฐ เคชूंเคœी เค•ी เค†เคตाเคœाเคนी เคชเคฐ เคฐाเคœ्เคฏ เคฆ्เคตाเคฐा เคฒเค—ाเค เค—เค เคช्เคฐเคคिเคฌंเคงों เค•ो เคธเคฎाเคช्เคค เค•เคฐเคจा।

 10. 1833 เคฎें เคเค• เคต्เคฏाเคชाเคฐी เค…เคชเคจा เคฎाเคฒ เคฌेเคšเคจे เค•े เคฒिเค เคนैเคฎ्เคฌเคฐ्เค— เคธे เคจूเคฐ्เคจเคฌเคฐ्เค— เคœा เคฐเคนा เคฅा, เค‰เคธे เค•िเคธ เคฐाเคธ्เคคे เคธे เค—ुเคœเคฐเคจा เคชเคก़ा?

 11 เคธीเคฎा เคถुเคฒ्เค• เคฌाเคงाเคं เค”เคฐ เค‰เคจเคฎें เคธे เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคชเคฐ เคฒเค—เคญเค— 5% เคธीเคฎा เคถुเคฒ्เค• เค•ा เคญुเค—เคคाเคจ เค•เคฐเคจा เคชเคก़เคคा เคนै।

 11. เคจเค เคตाเคฃिเคœ्เคฏिเค• เคตเคฐ्เค—ों เคฆ्เคตाเคฐा เค…เคฐ्เคฅเคถाเคธ्เคค्เคฐ เค•े เค†เคฆाเคจ-เคช्เคฐเคฆाเคจ เค”เคฐ เคตिเค•ाเคธ เคฎें เคฌाเคงाเคं, เคœिเคจ्เคนोंเคจे เคฎाเคฒ, เคฒोเค—ों เค”เคฐ เคชूंเคœी เค•ी เคจिเคฐ्เคฌाเคง เค†เคตाเคœाเคนी เค•ी เค…เคจुเคฎเคคि เคฆेเคจे เคตाเคฒे เคเค•ीเค•ृเคค เค†เคฐ्เคฅिเค• เค•्เคทेเคค्เคฐ เค•े เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เค•े เคฒिเค เคคเคฐ्เค• เคฆिเคฏा।

 12. เคธंเค˜ เคจे เคŸैเคฐिเคซ เคฌाเคงाเค“ं เค•ो เคธเคฎाเคช्เคค เค•เคฐ เคฆिเคฏा เค”เคฐ เคฎुเคฆ्เคฐाเค“ं เค•ी เคธंเค–्เคฏा เคคीเคธ เคธे เค˜เคŸाเค•เคฐ เคฆो เค•เคฐ เคฆी।





1815 เค•े เคฌाเคฆ เคเค• เคจเคฏा เคธंเคฐเค•्เคทเคฃ

1. 1815 เคฎें เคจेเคชोเคฒिเคฏเคจ เค•े เคฆोเคท เค•े เคฌाเคฆ เคฏूเคฐोเคชीเคฏ เคธเคฐเค•ाเคฐें เคฐूเคข़िเคตाเคฆ เค•ी เคญाเคตเคจा เคธे เคช्เคฐेเคฐिเคค เคนो เค—เคˆं।

2. เคนाเคฒाँเค•ि, เค…เคงिเค•ांเคถ เคฐूเคข़िเคตाเคฆिเคฏों เคจे เคชूเคฐ्เคต-เค•्เคฐांเคคिเค•ाเคฐी เคฆिเคจों เค•े เคธเคฎाเคœ เคฎें เคตाเคชเคธी เค•ा เคช्เคฐเคธ्เคคाเคต เคจเคนीं เคฐเค–ा।

3. เคตเคน เค†เคงुเคจिเค•ीเค•เคฐเคฃ เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคฐाเคœเคถाเคนी เคœैเคธी เคชाเคฐंเคชเคฐिเค• เคธंเคธ्เคฅाเค“ं เค•ो เคฎเคœเคฌूเคค เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै।

4. เคเค• เค†เคงुเคจिเค• เคธेเคจा, เคเค• เค•ुเคถเคฒ เคจौเค•เคฐเคถाเคนी, เคเค• เค—เคคिเคถीเคฒ เค…เคฐ्เคฅเคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा, เคธाเคฎंเคคเคตाเคฆ เค”เคฐ เคฆाเคธ เคช्เคฐเคฅा เค•ा เค‰เคจ्เคฎूเคฒเคจ เคฏूเคฐोเคช เค•ी เคจिเคฐंเค•ुเคถ เคฐाเคœเคถाเคนी เค•ो เคฎเคœเคฌूเคค เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै।

5. 1815 เคฎें, เคฏूเคฐोเคชीเคฏ เคถเค•्เคคिเคฏों - เคฌ्เคฐिเคŸेเคจ, เคฐूเคธ, เคช्เคฐเคถिเคฏा เค”เคฐ เค‘เคธ्เคŸ्เคฐिเคฏा เค•े เคช्เคฐเคคिเคจिเคงि, เคœिเคจ्เคนोंเคจे เคธाเคฎूเคนिเค• เคฐूเคช เคธे เคจेเคชोเคฒिเคฏเคจ เค•ो เคนเคฐाเคฏा เคฅा, เคฏूเคฐोเคช เค•े เคฒिเค เคเค• เคธเคฎเคौเคคा เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคตिเคฏเคจा เคฎें เคฎिเคฒे।  6. เคฌॉเคฐ्เคฌเคจ เคฐाเคœเคตंเคถ, เคœिเคธे เคซ्เคฐांเคธीเคธी เค•्เคฐांเคคि เค•े เคฆौเคฐाเคจ เค…เคชเคฆเคธ्เคฅ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคฅा, เคธเคค्เคคा เคฎें เคฌเคนाเคฒ เคนो เค—เคฏा เค”เคฐ เคซ्เคฐांเคธ เคจे เคจेเคชोเคฒिเคฏเคจ เค•े เค…เคงीเคจ เค…เคชเคจे เค•เคฌ्เคœे เคตाเคฒे เค•्เคทेเคค्เคฐों เค•ो เค–ो เคฆिเคฏा।

7. เคจेเคชोเคฒिเคฏเคจ เคฆ्เคตाเคฐा เคธ्เคฅाเคชिเคค 39 เคฐाเคœ्เคฏों เค•ा เคœเคฐ्เคฎเคจ เคชเคฐिเคธंเค˜ เค…เค›ूเคคा เคฐเคน เค—เคฏा เคฅा।  8. เคจिเคฐंเค•ुเคถ เค†เคฒोเคšเคจा เค”เคฐ เค…เคธเคนเคฎเคคि เค•ो เคฌเคฐ्เคฆाเคถ्เคค เคจเคนीं เค•เคฐเคคे เคฅे เค”เคฐ เคจिเคฐंเค•ुเคถ เคธเคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคตैเคงเคคा เคชเคฐ เคธเคตाเคฒ เค‰เค ाเคจे เคตाเคฒी เค—เคคिเคตिเคงिเคฏों เคชเคฐ เค…ंเค•ुเคถ เคฒเค—ाเคจे เค•ी เคฎांเค— เค•เคฐเคคे เคฅे।






เค•्เคฐांเคคिเค•ाเคฐी

1. 1815 เค•े เคฌाเคฆ เค•े เคตเคฐ्เคทों เค•े เคฆौเคฐाเคจ, เคฆเคฎเคจ เค•े เคกเคฐ เคจे เค•เคˆ เค‰เคฆाเคฐ-เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆिเคฏों เค•ो เคญूเคฎिเค—เคค เค•เคฐ เคฆिเคฏा।

2. เค‡เคธ เคธเคฎเคฏ เค•्เคฐांเคคिเค•ाเคฐी เค•ा เคฎเคคเคฒเคฌ เคฐाเคœเคถाเคนी เคฐूเคชों เค•ा เคตिเคฐोเคง เค•เคฐเคจे เค”เคฐ เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค”เคฐ เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•े เคฒिเค เคฒเคก़เคจे เค•ी เคช्เคฐเคคिเคฌเคฆ्เคงเคคा เคฅी।

3. เค—्เคฏूเคธेเคช เคฎाเคœ़िเคจी, 1807 เคฎें เคœेเคจोเค† เคฎें เคชैเคฆा เคนुเค, เคตे เค•ाเคฐ्เคฌोเคจเคฐी เค•े เค—ुเคช्เคค เคธเคฎाเคœ เค•े เคธเคฆเคธ्เคฏ เคฌเคจ เค—เค।

4. เคฒिเค—ुเคฐिเคฏा เคฎें เค•्เคฐांเคคि เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค‰เคจ्เคนें 1831 เคฎें เคจिเคฐ्เคตाเคธเคจ เคฎें เคญेเคœ เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคฅा।

5. เคฎैเคœ़िเคจी เค•ा เคฎाเคจเคจा ​​เคฅा เค•ि เคˆเคถ्เคตเคฐ เคจे เคฐाเคท्เคŸ्เคฐों เค•ो เคฎाเคจเคต เคœाเคคि เค•ी เคช्เคฐाเค•ृเคคिเค• เค‡เค•ाเค‡เคฏाँ เคฌเคจाเคจे เค•ा เค‡เคฐाเคฆा เค•िเคฏा เคฅा।

6. เคœเคฐ्เคฎเคจी, เคซ्เคฐांเคธ, เคธ्เคตिเคŸ्เคœเคฐเคฒैंเคก เค”เคฐ เคชोเคฒैंเคก เคฎें เค—ुเคช्เคค เคธเคฎिเคคिเคฏाँ เคธ्เคฅाเคชिเคค เค•ी เค—เคˆं।

7. เคฎेเคŸเคฐเคจिเค– เคจे เค‰เคธे 'เคนเคฎाเคฐी เคธाเคฎाเคœिเค• เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•ा เคธเคฌเคธे เค–เคคเคฐเคจाเค• เคถเคค्เคฐु' เคฌเคคाเคฏा।  เค•्เคฐांเคคि เค•ा เคฏुเค—: 1830 -1848


1. เคœैเคธे-เคœैเคธे เคฐूเคข़िเคตाเคฆी เคถाเคธเคจ เคจे เค…เคชเคจी เคถเค•्เคคि เค•ो เคฎเคœเคฌूเคค เค•เคฐเคจे เค•ी เค•ोเคถिเคถ เค•ी, เค‰เคฆाเคฐเคตाเคฆ เค”เคฐ เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆ เคฏूเคฐोเคช เค•े เค•เคˆ เค•्เคทेเคค्เคฐों เคœैเคธे เค•ि เค‡เคคाเคฒเคตी เค”เคฐ เคœเคฐ्เคฎเคจ เคฐाเคœ्เคฏों, เค“เคŸोเคฎเคจ เคธाเคฎ्เคฐाเคœ्เคฏ เค•े เคช्เคฐांเคคों, เค†เคฏเคฐเคฒैंเคก เค”เคฐ เคชोเคฒैंเคก เคฎें เค•्เคฐांเคคि เค•े เคธाเคฅ เคคेเคœी เคธे เคœुเคก़เคจे เคฒเค—े।

2. 'เคœเคฌ เคซ्เคฐांเคธ เค›ींเค•เคคा เคนै', เคฎेเคŸเคฐเคจिเค– เคจे เคเค• เคฌाเคฐ เคŸिเคช्เคชเคฃी เค•ी เคฅी, •เคถेเคท เคฏूเคฐोเคช เค•ो เคธเคฐ्เคฆी เคฒเค— เคœाเคคी เคนै।

3. เคเค• เค˜เคŸเคจा เคœिเคธเคจे เคชूเคฐे เคฏूเคฐोเคช เคฎें เคถिเค•्เคทिเคค เค…เคญिเคœाเคค เคตเคฐ्เค— เค•े เคฌीเคš เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆी เคญाเคตเคจाเค“ं เค•ो เคœाเค—ृเคค เค•िเคฏा เคตเคน เคฏूเคจाเคจी เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เคธंเค—्เคฐाเคฎ เคฅा।

4. เค—्เคฐीเคธ เคชंเคฆ्เคฐเคนเคตीं เคธเคฆी เคธे เค‘เคŸोเคฎเคจ เคธाเคฎ्เคฐाเคœ्เคฏ เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคฐเคนा เคนै.

5. เคจिเคฐ्เคตाเคธเคจ เคฎें เคฐเคนเคจे เคตाเคฒे เคฏूเคจाเคจी เค”เคฐ เค•เคˆ เคชเคถ्เคšिเคฎी เคฏूเคฐोเคชीเคฏ เคญी เคœो เคช्เคฐाเคšीเคจ เคฏूเคจाเคจी เคธंเคธ्เค•ृเคคि เค•े เคช्เคฐเคคि เคธเคนाเคจुเคญूเคคि เคฐเค–เคคे เคฅे।

เคฐोเคฎांเคŸिเค• เค•เคฒ्เคชเคจा เค”เคฐ เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคญाเคตเคจा

 1. เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆ เค•ा เคตिเค•ाเคธ เค•ेเคตเคฒ เคฏुเคฆ्เคงों เค”เคฐ เค•्เคทेเคค्เคฐीเคฏ เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคธे เคจเคนीं เคนुเค†।

 2. เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคจे เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค•े เคตिเคšाเคฐ เค•ो เคฌเคจाเคจे เคฎें เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคญूเคฎिเค•ा เคจिเคญाเคˆ: เค•เคฒा เค”เคฐ เค•เคตिเคคा, เค•เคนाเคจिเคฏों เค”เคฐ เคธंเค—ीเคค เคจे เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆी เคญाเคตเคจा เค•ो เคต्เคฏเค•्เคค เค•เคฐเคจे เค”เคฐ เค†เค•ाเคฐ เคฆेเคจे เคฎें เคฎเคฆเคฆ เค•ी।

  3. เค†เค‡เค เคฐूเคฎाเคจिเคฏเคคเคตाเคฆ เค•ो เคฆेเค–ें, เคเค• เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เค†ंเคฆोเคฒเคจ เคœिเคธเคจे เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆी เคญाเคตเคจाเค“ं เค•ा เคเค• เคตिเคถेเคท เคฐूเคช เคตिเค•เคธिเคค เค•เคฐเคจे เค•ी เคฎांเค— เค•ी।

 4. เคฐोเคฎांเคŸिเค• เค•เคฒाเค•ाเคฐों เค”เคฐ เค•เคตिเคฏों เคจे เค†เคฎ เคคौเคฐ เคชเคฐ เคคเคฐ्เค• เค”เคฐ เคตिเคœ्เคžाเคจ เค•े เคฎเคนिเคฎाเคฎंเคกเคจ เค•ी เค†เคฒोเคšเคจा เค•ी เค”เคฐ เค‡เคธเค•े เคฌเคœाเคฏ เคญाเคตเคจाเค“ं, เคธंเคธ्เคฅा เค”เคฐ เคฐเคนเคธ्เคฏเคฎเคฏ เคญाเคตเคจाเค“ं เคชเคฐ เคง्เคฏाเคจ เค•ेंเคฆ्เคฐिเคค เค•िเคฏा।

 5. เค…เคจ्เคฏ เคฐोเคฎांเคŸिเค•เคคाเคं เคฒोเค• เค—ीเคค, เคฒोเค• เค•เคตिเคคा เค”เคฐ เคฒोเค• เคจृเคค्เคฏ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค•ी เคธเคš्เคšी เคญाเคตเคจा เคฅीं।

  6. เคธंเค—ीเคค เคเคตं เคญाเคทाเค“ं เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคญाเคตเคจाเค“ं เค•ो เคœीเคตिเคค เคฐเค–ा เค—เคฏा।

  7. เค•เคฐोเคฒ เค•ुเคฐเคชिंเคธ्เค•ी เคจे เค…เคชเคจे เค“เคชेเคฐा เค”เคฐ เคธंเค—ीเคค เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคธंเค˜เคฐ्เคทों เค•ा เคœเคถ्เคจ เคฎเคจाเคฏा, เคชोเคฒोเคจेเคธ เค”เคฐ เคฎाเคœुเคฐเค•ा เคœैเคธे เคฒोเค• เคจृเคค्เคฏों เค•ो เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆी เคช्เคฐเคคीเค•ों เคฎें เคฌเคฆเคฒ เคฆिเคฏा।

 8. เคญाเคทा เคจे เคญी เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆी เคญाเคตเคจाเค“ं เค•ो เคตिเค•เคธिเคค เค•เคฐเคจे เคฎें เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคญूเคฎिเค•ा เคจिเคญाเคˆ।

  9. เคฐूเคธी เคญाเคทा เคนเคฐ เคœเค—เคน เคฅोเคช เคฆी เค—เคˆ.

  10. เคชोเคฒैंเคก เคฎें เคชाเคฆเคฐी เคตเคฐ्เค— เค•े เค•เคˆ เคธเคฆเคธ्เคฏों เคจे เคญाเคทा เค•ो เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคช्เคฐเคคिเคฐोเคง เค•े เคนเคฅिเคฏाเคฐ เค•े เคฐूเคช เคฎें เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•เคฐเคจा เคถुเคฐू เค•เคฐ เคฆिเคฏा।

  11. เคชเคฐिเคฃाเคฎเคธ्เคตเคฐूเคช, เคฐूเคธी เคญाเคทा เคฎें เค‰เคชเคฆेเคถ เคฆेเคจे เคธे เค‡เคจเค•ाเคฐ เค•เคฐเคจे เคชเคฐ เคธเคœा เค•े เคคौเคฐ เคชเคฐ เคฐूเคธी เค…เคงिเค•ाเคฐिเคฏों เคฆ्เคตाเคฐा เคฌเคก़ी เคธंเค–्เคฏा เคฎें เคชुเคœाเคฐिเคฏों เค”เคฐ เคฌिเคถเคชों เค•ो เคœेเคฒ เคฎें เคกाเคฒ เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคฏा เคธाเค‡เคฌेเคฐिเคฏा เคญेเคœ เคฆिเคฏा เค—เคฏा।




เคญूเค–, เค•เค िเคจाเคˆ เค”เคฐ เคฒोเค•เคช्เคฐिเคฏ เคตिเคฆ्เคฐोเคน


 1. 1830 เค•े เคฆเคถเค• เคฏूเคฐोเคช เคฎें เคฌเคก़ी เค†เคฐ्เคฅिเค• เค•เค िเคจाเคˆ เค•े เคตเคฐ्เคท เคฅे।

 2. เค‰เคจ्เคจीเคธเคตीं เคธเคฆी เค•े เคชूเคฐ्เคตाเคฐ्เคฆ्เคง เคฎें เคœเคจเคธंเค–्เคฏा เคฎें เคญाเคฐी เคตृเคฆ्เคงि เคฆेเค–ी เค—เคˆ।

 3. เค…เคงिเค•ांเคถ เคฆेเคถों เคฎें เคฐोเคœเค—ाเคฐ เคธे เค…เคงिเค• เคจौเค•เคฐी เคšाเคนเคจे เคตाเคฒे เคฅे।

 4. เค—्เคฐाเคฎीเคฃ เค‡เคฒाเค•ों เคธे เค†เคฌाเคฆी เคญीเคก़เคญाเคก़ เคตाเคฒी เคुเค—्เค—ी-เคोเคชเคก़िเคฏों เคฎें เคฐเคนเคจे เค•े เคฒिเค เคถเคนเคฐों เค•ी เค“เคฐ เคชเคฒाเคฏเคจ เค•เคฐ เค—เคˆ।

 5. เคญोเคœเคจ เค•ी เค•เคฎी เค”เคฐ เคต्เคฏाเคชเค• เคฌेเคฐोเคœเค—ाเคฐी เคจे เคชेเคฐिเคธ เค•ी เค†เคฌाเคฆी เค•ो เคธเคก़เค•ों เคชเคฐ เคฒा เคฆिเคฏा।

 6. เคจेเคถเคจเคฒ เค…เคธेंเคฌเคฒी เคจे เค—เคฃเคคंเคค्เคฐ เค•ी เค˜ोเคทเคฃा เค•ी, 21 เคตเคฐ्เคท เคธे เคŠเคชเคฐ เค•े เคธเคญी เคตเคฏเคธ्เค• เคชुเคฐुเคทों เค•ो เคฎเคคाเคงिเค•ाเคฐ เคฆिเคฏा เค”เคฐ เค•ाเคฎ เค•เคฐเคจे เค•े เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•ी เค—ाเคฐंเคŸी เคฆी।

 7. เค‡เคธเคธे เคชเคนเคฒे, 1845 เคฎें, เคธिเคฒेเคธिเคฏा เคฎें เคฌुเคจเค•เคฐों เคจे เค‰เคจ เค ेเค•ेเคฆाเคฐों เค•े เค–िเคฒाเคซ เคตिเคฆ्เคฐोเคน เค•ा เคจेเคคृเคค्เคต เค•िเคฏा เคฅा เคœो เค‰เคจ्เคนें เค•เคš्เคšे เคฎाเคฒ เค•ी เค†เคชूเคฐ्เคคि เค•เคฐเคคे เคฅे เค”เคฐ เคคैเคฏाเคฐ เค•เคชเคก़े เค•े เค‘เคฐ्เคกเคฐ เคฆेเคคे เคฅे।

 8. 4 เคœूเคจ เค•ो เคฆोเคชเคนเคฐ 2 เคฌเคœे. เคฌुเคจเค•เคฐों เค•ी เคเค• เคฌเคก़ी เคญीเคก़ เค…เคชเคจे เค˜เคฐों เคธे เคจिเค•เคฒी เค”เคฐ เค…เคงिเค• เคฎเคœเคฆूเคฐी เค•ी เคฎांเค— เค•เคฐเคคे เคนुเค เคœोเคก़े เคฎें เค…เคชเคจे เค ेเค•ेเคฆाเคฐों เค•ी เคนเคตेเคฒी เคคเค• เคฎाเคฐ्เคš เค•िเคฏा।

9. เค ेเค•ेเคฆाเคฐ เค‰เคธเค•े เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•ो เคฒेเค•เคฐ เคชเคก़ोเคธी เค—ांเคต เคฎें เคญाเค— เค—เค, เคฒेเค•िเคจ เค—ांเคต เคจे เคเคธे เคต्เคฏเค•्เคคि เค•ो เค†เคถ्เคฐเคฏ เคฆेเคจे เคธे เค‡เคจเค•ाเคฐ เค•เคฐ เคฆिเคฏा।

 10. เคตเคน 24 เค˜ंเคŸे เคฌाเคฆ เคธेเคจा เค•ी เคฎांเค— เค•เคฐเค•े เคตाเคชเคธ เคฒौเคŸा।

 11. เค‡เคธเค•े เคฌाเคฆ เคนुเค เค†เคฆाเคจ-เคช्เคฐเคฆाเคจ เคฎें เค—्เคฏाเคฐเคน เคฌुเคจเค•เคฐों เค•ो เค—ोเคฒी เคฎाเคฐ เคฆी เค—เคˆ।

 

 

 1848 เค‰เคฆाเคฐเคตाเคฆिเคฏों เค•ी เค•्เคฐांเคคि๐ŸŒ๐ŸŒ๐ŸŒ๐ŸŒ๐ŸŒ๐ŸŒ

 1. เคตเคฐ्เคท 1848 เคฎें เค•เคˆ เคฏूเคฐोเคชीเคฏ เคฆेเคถों เคฎें เค—เคฐीเคฌों, เคฌेเคฐोเคœเค—ाเคฐी เค”เคฐ เคญूเค–े เค•िเคธाเคจों เค”เคฐ เคถ्เคฐเคฎिเค•ों เค•े เคฌीเคš เคถिเค•्เคทिเคค เคฎเคง्เคฏเคฎ เคตเคฐ्เค— เค•े เคจेเคคृเคค्เคต เคฎें เคเค• เค•्เคฐांเคคि เคšเคฒ เคฐเคนी เคฅी। 
 2. เค‰เคฆाเคฐ เคฎเคง्เคฏเคฎ เคตเคฐ्เค— เค•े เคชुเคฐुเคทों เค”เคฐ เคฎเคนिเคฒाเค“ं เคจे เคธंเคตैเคงाเคจिเค•เคคा เค•ी เค…เคชเคจी เคฎांเค—ों เค•ो เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคเค•ीเค•เคฐเคฃ เค•े เคธाเคฅ เคœोเคก़ เคฆिเคฏा।
  3. เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคเค• เคœเคฐ्เคฎเคจ เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค•े เคฒिเค เคเค• เคธंเคตिเคงाเคจ เค•ा เคฎเคธौเคฆा เคคैเคฏाเคฐ เค•िเคฏा เคœिเคธเค•ा เคจेเคคृเคค्เคต เคเค• เคธंเคธเคฆ เค•े เค…เคงीเคจ เคฐाเคœเคถाเคนी เคฆ्เคตाเคฐा เค•िเคฏा เคœाเคเค—ा।
 4. เคช्เคฐเคถिเคฏा เค•े เคฐाเคœा เคตिเคฒ्เคนेเคฎ เคšเคคुเคฐ्เคฅ เคจे เค‡เคธे เค…เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เค”เคฐ เคจिเคฐ्เคตाเคšिเคค เคธเคญा เค•ा เคตिเคฐोเคง เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค…เคจ्เคฏ เคฐाเคœाเค“ं เค•े เคธाเคฅ เคถाเคฎिเคฒ เคนो เค—เคฏे।
 5. เคœเคฌเค•ि เค…เคญिเคœाเคค เคตเคฐ्เค— เค”เคฐ เคธेเคจा เค•ा เคตिเคฐोเคง เคฎเคœเคฌूเคค เคนो เค—เคฏा, เค•ा เคธाเคฎाเคœिเค• เค†เคงाเคฐ
  เคธंเคธเคฆ เคจเคท्เคŸ เคนो เค—เคˆ.
 6. เคฎเคนिเคฒाเค“ं เค•ो เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เค…เคงिเค•ाเคฐ เคฆेเคจे เค•ा เคฎुเคฆ्เคฆा เค‰เคฆाเคฐเคตाเคฆी เค†ंเคฆोเคฒเคจ เค•े เคญीเคคเคฐ เคเค• เคตिเคตाเคฆाเคธ्เคชเคฆ เคฎुเคฆ्เคฆा เคฅा।
  7. เคฎเคนिเคฒाเค“ं เคจे เค…เคชเคจे เคธ्เคตเคฏं เค•े เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคธंเค˜ เคฌเคจाเค, เคธเคฎाเคšाเคฐ เคชเคค्เคฐ เค•ी เคธ्เคฅाเคชเคจा เค•ी เค”เคฐ เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคฌैเค เค•ों เค”เคฐ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจों เคฎें เคญाเค— เคฒिเคฏा। 8. เคฎเคนिเคฒाเค“ं เค•ो เค•ेเคตเคฒ เคชเคฐ्เคฏเคตेเค•्เคทเค• เค•े เคฐूเคช เคฎें เคฆเคฐ्เคถเค• เคฆीเคฐ्เค˜ा เคฎें เค–เคก़े เคนोเคจे เค•ी เค…เคจुเคฎเคคि เคฅी।
 9. เคฐाเคœाเค“ं เค•ो เคฏเคน เคเคนเคธाเคธ เคนोเคจे เคฒเค—ा เคฅा เค•ि เค‰เคฆाเคฐ-เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆी เค•्เคฐांเคคिเค•ाเคฐिเคฏों เค•ो เคฐिเคฏाเคฏเคคें เคฆेเค•เคฐ เค•्เคฐांเคคि เค”เคฐ เคฆเคฎเคจ เค•े เคšเค•्เคฐ เค•ो เคธเคฎाเคช्เคค เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै।  





เคœเคฐ्เคฎเคจ เค”เคฐ เค‡เคŸเคฒी เคœเคฐ्เคฎเคจी เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ - เค•्เคฏा เคธेเคจा เคเค• เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เค•ी เคตाเคธ्เคคुเค•ाเคฐ เคนो เคธเค•เคคी เคนै



 1. 1848 เค•े เคฌाเคฆ เคฏूเคฐोเคช เคฎें เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆ เคฒोเค•เคคंเคค्เคฐ เค”เคฐ เค•्เคฐांเคคि เคธे เค…เคชเคจे เคœुเคก़ाเคต เคธे เคฆूเคฐ เคšเคฒा เค—เคฏा।

 2. เค‡เคธे เค‰เคธ เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏा เคฎें เคฆेเค–ा เคœा เคธเค•เคคा เคนै เคœिเคธเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคœเคฐ्เคฎเคจी เค”เคฐ เค‡เคŸเคฒी เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ-เคฐाเคœ्เคฏ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคเค•ीเค•ृเคค เคนुเค।

 3. เคฎเคง्เคฏเคตเคฐ्เค—ीเคฏ เคœเคฐ्เคฎเคจों เคฎें เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆी เคญाเคตเคจाเคँ เคต्เคฏाเคชเค• เคฅीं।

 4. เคนाเคฒाँเค•ि, เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ-เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เค•ी เค‡เคธ เค‰เคฆाเคฐ เคชเคนเคฒ เค•ो เคช्เคฐเคถिเคฏा เค•े เคฌเคก़े เคœเคฎींเคฆाเคฐों เคฆ्เคตाเคฐा เคธเคฎเคฐ्เคฅिเคค เคฐाเคœเคถाเคนी เค”เคฐ เคธेเคจा เค•ी เคธंเคฏुเค•्เคค เคธेเคจाเค“ं เคฆ्เคตाเคฐा เคฆเคฌा เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคฅा। 5. เคช्เคฐเคถिเคฏा เคจे เค†เคจ्เคฆोเคฒเคจ เค•ा เคจेเคคृเคค्เคต เคธंเคญाเคฒा।

 6. เค‘เคธ्เคŸ्เคฐिเคฏा, เคกेเคจเคฎाเคฐ्เค• เค”เคฐ เคซ्เคฐांเคธ เค•े เคธाเคฅ เคตเคฐ्เคทों เคคเค• เคšเคฒे เคคीเคจ เคฏुเคฆ्เคง เคช्เคฐเคถिเคฏा เค•ी เคœीเคค เคฎें เคธเคฎाเคช्เคค เคนुเค เค”เคฐ เคเค•ीเค•เคฐเคฃ เค•ी เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏा เคชूเคฐी เคนुเคˆ।

 7. เคœเคฐ्เคฎเคจी เคฎें เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ-เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏा เคจे เคช्เคฐเคถिเคฏा เคฐाเคœ्เคฏ เคถเค•्เคคि เค•े เคช्เคฐเคญुเคค्เคต เค•ो เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เค•िเคฏा เคฅा।

 8. เคจเค เคฐाเคœ्เคฏ เคจे เคœเคฐ्เคฎเคจी เคฎें เคฎुเคฆ्เคฐा, เคฌैंเค•िंเค—, เค•ाเคจूเคจी เค”เคฐ เคจ्เคฏाเคฏिเค• เคช्เคฐเคฃाเคฒिเคฏों เค•े เค†เคงुเคจिเค•ीเค•เคฐเคฃ เคชเคฐ เคœोเคฐ เคฆिเคฏा।
เค‡เคŸเคฒी เคเค•ीเค•ृเคค


 1. เคœเคฐ्เคฎเคจी เค•ी เคคเคฐเคน เค‡เคŸเคฒी เคฎें เคญी เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคตिเค–ंเคกเคจ เค•ा เคเค• เคฒंเคฌा เค‡เคคिเคนाเคธ เคฐเคนा เคนै।

 2. เค‡เคŸाเคฒिเคฏंเคธ เค•เคˆ เคฐाเคœเคตंเคถीเคฏ เคฐाเคœ्เคฏों เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคฌเคนुเคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคนैเคฌ्เคธเคฌเคฐ्เค— เคธाเคฎ्เคฐाเคœ्เคฏ เคฎें เคญी เคฌिเค–เคฐे เคนुเค เคฅे।

 3. เค‡เคŸเคฒी เคธाเคค เคฐाเคœ्เคฏों เคฎें เคตिเคญाเคœिเคค เคฅा।

 4. เค‡เคŸाเคฒिเคฏเคจ เคญाเคทा เคจे เคเค• เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคฐूเคช เคช्เคฐाเคช्เคค เคจเคนीं เค•िเคฏा เคฅा เค”เคฐ เค‡เคธเคฎें เค…เคญी เคญी เค•เคˆ เค•्เคทेเคค्เคฐीเคฏ เค”เคฐ เคธ्เคฅाเคจीเคฏ เคตिเคตिเคงเคคाเคँ เคฅीं।

 5. เค—्เคฏूเคธेเคช เคฎाเคœ़िเคจी เคจे เคเค•ाเคค्เคฎเค• เค‡เคคाเคฒเคตी เค—เคฃเคฐाเคœ्เคฏ เค•े เคฒिเค เคเค• เคธुเคธंเค—เคค เค•ाเคฐ्เคฏเค•्เคฐเคฎ เคคैเคฏाเคฐ เค•เคฐเคจे เค•ी เคฎांเค— เค•ी เคฅी।

 6. เค…เคชเคจे เคฒเค•्เคท्เคฏों เค•े เคช्เคฐเคธाเคฐ เค•े เคฒिเค เคฏुเคตा เค‡เคŸเคฒी।

 7. 1831 เค”เคฐ 1848 เคฆोเคจों เคฎें เค•्เคฐांเคคिเค•ाเคฐी เคตिเคฆ्เคฐोเคน เค•ी เคตिเคซเคฒเคคा เค•ा เคฎเคคเคฒเคฌ เคฅा เค•ि เคฏुเคฆ्เคง เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เค‡เคคाเคฒเคตी เคฐाเคœ्เคฏों เค•ो เคเค•เคœुเคŸ เค•เคฐเคจे เค•ा เคฆाเคฏिเคค्เคต เค…เคฌ เค‡เคธเค•े เคถाเคธเค• เคฐाเคœा เคตिเค•्เคŸเคฐ เค‡เคฎैเคจुเคเคฒ เคฆ्เคตिเคคीเคฏ เค•े เค…เคงीเคจ เคธैเคกिเคจिเคฏा-เคชीเคกเคฎोंเคŸ เคชเคฐ เค† เค—เคฏा।

 8. เค‡เคŸเคฒी เคจे เค‰เคจ्เคนें เค†เคฐ्เคฅिเค• เคตिเค•ाเคธ เค”เคฐ เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคช्เคฐเคญुเคค्เคต เค•ी เคธंเคญाเคตเคจा เค•ी เคชेเคถเค•เคถ เค•ी।

 9. เค‡เคŸเคฒी เคจ เคคो เค•्เคฐांเคคिเค•ाเคฐी เคฅा เค”เคฐ เคจ เคนी เคฒोเค•เคคंเคค्เคฐเคตाเคฆी।

 10. เค‡เคคाเคฒเคตी เค†เคฌाเคฆी, เคœिเคจเคฎें เคจिเคฐเค•्เคทเคฐเคคा เค•ी เคฆเคฐ เค…เคงिเค• เคฅी, เค‰เคฆाเคฐ-เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆी เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा เคธे เค…เคจเคญिเคœ्เคž เคฐเคนी।  
เคฌ्เคฐिเคŸेเคจ เค•ा เค…เคœीเคฌ เคฎाเคฎเคฒा







 1. เค•ुเค› เคตिเคฆ्เคตाเคจों เคจे เคคเคฐ्เค• เคฆिเคฏा เคนै เค•ि เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เคฏा เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ-เคฐाเคœ्เคฏ เค•ा เคฎॉเคกเคฒ เค—्เคฐेเคŸ เคฌ्เคฐिเคŸेเคจ เคนै।

 2. เคฏเคน เคเค• เคฒंเคฌी เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏा เค•ा เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคฅा। 3. เค…เค ाเคฐเคนเคตीं เคถเคคाเคฌ्เคฆी เคธे เคชเคนเคฒे เค•ोเคˆ เคฌ्เคฐिเคŸिเคถ เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เคจเคนीं เคฅा।

 4. 'เคฏूเคจाเค‡เคŸेเคก เค•िंเค—เคกเคฎ เค‘เคซ เค—्เคฐेเคŸ เคฌ्เคฐिเคŸेเคจ' เค•ा เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคฎเคคเคฒเคฌ เคฏเคน เคฅा เค•ि เค‡ंเค—्เคฒैंเคก เคธ्เค•ॉเคŸเคฒैंเคก เคชเคฐ เค…เคชเคจा เคช्เคฐเคญाเคต เคกाเคฒเคจे เคฎें เคธเค•्เคทเคฎ เคฅा।

 5. เค…เคฌ เคธे เคฌ्เคฐिเคŸिเคถ เคธंเคธเคฆ เคชเคฐ เค…ंเค—्เคฐेเคœी เคธเคฆเคธ्เคฏों เค•ा เคช्เคฐเคญुเคค्เคต เคนो เค—เคฏा।

 6. 1801 เคฎें เค†เคฏเคฐเคฒैंเคก เค•ो เคœเคฌเคฐเคจ เคฏूเคจाเค‡เคŸेเคก เค•िंเค—เคกเคฎ เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เค•เคฐ เคฒिเคฏा เค—เคฏा।

 7. เคฌ्เคฐिเคŸिเคถ เคง्เคตเคœ, เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเค—ाเคจ, เค…ंเค—्เคฐेเคœी เคญाเคทा เค•ो เคธเค•्เคฐिเคฏ เคฐूเคช เคธे เคช्เคฐเคšाเคฐिเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เค”เคฐ เคชुเคฐाเคจे เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค‡เคธ เคธंเค˜ เคฎें เค•ेเคตเคฒ เค…เคงीเคจเคธ्เคฅ เคญाเค—ीเคฆाเคฐ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคœीเคตिเคค เคฐเคนे। เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค•ी เค•เคฒ्เคชเคจा เค•เคฐเคจा







 1. เคœเคฌเค•ि เค•िเคธी เคถाเคธเค• เค•ो เคšिเคค्เคฐ เคฏा เคฎूเคฐ्เคคि เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•เคฐเคจा เค•ाเคซी เค†เคธाเคจ เคฅा।

 2. เคฆूเคธเคฐे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคเค• เคฆेเคถ เค•ा เคช्เคฐเคคिเคจिเคงिเคค्เคต เค‡เคธ เคคเคฐเคน เค•िเคฏा เคฎाเคจो เคตเคน เค•ोเคˆ เคต्เคฏเค•्เคคि เคนो।

 3. เคฐाเคท्เคŸ्เคฐों เค•ो เคคเคฌ เคเค• เคฎเคนिเคฒा เค†เค•ृเคคि เค•े เคฐूเคช เคฎें เคšिเคค्เคฐिเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคฅा।

 4. เคฎเคนिเคฒा เค†เค•ृเคคिเคฏाँ เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค•ा เคฐूเคชเค• เคฌเคจ เค—เคˆं।

 5. เค•्เคฐिเคธ्เคŸेเคจเคก เคฎैเคฐिเคเคจ, เคเค• เคฒोเค•เคช्เคฐिเคฏ เคˆเคธाเคˆ เคจाเคฎ, เคœिเคธเคจे เคฒोเค—ों เค•े เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค•े เคตिเคšाเคฐ เค•ो เคฐेเค–ांเค•िเคค เค•िเคฏा।  
เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆ เค”เคฐ เคธाเคฎ्เคฐाเคœ्เคฏเคตाเคฆ





 1. เค‰เคจ्เคจीเคธเคตीं เคธเคฆी เค•े เคšौเคฅे เคญाเค— เคคเค• เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆ เคจे เคธเคฆी เค•े เคชूเคฐ्เคตाเคฐ्เคฆ्เคง เค•ी เค…เคชเคจी เค†เคฆเคฐ्เคถเคตाเคฆी เค‰เคฆाเคฐ-เคฒोเค•เคคांเคค्เคฐिเค• เคญाเคตเคจा เค•ो เคฌเคฐเค•เคฐाเคฐ เคจเคนीं เคฐเค–ा, เคฌเคฒ्เค•ि เคธीเคฎिเคค เคฒเค•्เคท्เคฏों เคตाเคฒा เคเค• เคธंเค•ीเคฐ्เคฃ เคชंเคฅ เคฌเคจ เค—เคฏा।

 2. 1871 เค•े เคฌाเคฆ เคฏूเคฐोเคช เคฎें เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคตाเคฆिเคฏों เค•े เคคเคจाเคต เค•ा เคธเคฌเคธे เค—ंเคญीเคฐ เคธ्เคฐोเคค เคฌाเคฒ्เค•เคจ เคจाเคฎเค• เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฅा।

 3. เคฌाเคฒ्เค•เคจ เคญौเค—ोเคฒिเค• เค”เคฐ เคœाเคคीเคฏ เคตिเคตिเคงเคคा เคตाเคฒा เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฅा।

 4. เคเค•-เคเค• เค•เคฐเค•े เค‰เคธเค•ी เคฏूเคฐोเคชीเคฏ เคช्เคฐเคœा เค•ी เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏเคคाเคँ เค‰เคธเค•े เคจिเคฏंเคค्เคฐเคฃ เคธे เค…เคฒเค— เคนो เค—เคˆं เค”เคฐ เค‰เคธเคจे เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•ी เค˜ोเคทเคฃा เค•เคฐ เคฆी।

 5. เคฌाเคฒ्เค•เคจ เค•्เคทेเคค्เคฐ เคคीเคต्เคฐ เคธंเค˜เคฐ्เคท เค•ा เคฏुเค— เคฌเคจ เค—เคฏा।

 6. เคฌाเคฒ्เค•เคจ เคฐाเคœ्เคฏ เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เคธे เคˆเคฐ्เคท्เคฏा เค•เคฐเคคे เคฅे เค”เคฐ เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เค•ी เค•ीเคฎเคค เคชเคฐ เค…เคงिเค• เค•्เคทेเคค्เคฐ เคนाเคธिเคฒ เค•เคฐเคจे เค•ी เค†เคถा เคฐเค–เคคे เคฅे।

 7. เคฒेเค•िเคจ เคฏเคน เคตिเคšाเคฐ เค•ि เคธเคฎाเคœों เค•ो 'เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ-เคฐाเคœ्เคฏों' เคฎें เคธंเค—เค िเคค เค•िเคฏा เคœाเคจा เคšाเคนिเค, เคธ्เคตाเคญाเคตिเค• เค”เคฐ เคธाเคฐ्เคตเคญौเคฎिเค• เคฎाเคจा เคœाเคจे เคฒเค—ा। ๐ŸŒ๐ŸŒ๐ŸŒ๐ŸŒ๐ŸŒ๐ŸŒ๐ŸŒ

 
  








  ๐Ÿ‘‡ เคจोเคŸ्เคธ เคนिंเคฆी เคฎें เคจीเคšे เคฆिเคฏे เคฒिंเค• เคธे Download เค•เคฐे

             






  ๐Ÿ‘‡PDFDOWNLOAD LINK๐Ÿ‘‡
                      
                  

 




 ๐Ÿ‘‰ DOWNLOAD LINK๐Ÿ‘ˆ

No comments:

Post a Comment